Groepsgrootte en begeleiding
Hoewel leerlingen als eerste verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen veiligheid en die van anderen, mag een docent daar niet op vertrouwen. Daarom is hij verantwoordelijk1 voor de veiligheid in het praktijklokaal en het toezicht op de naleving van instructies.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Alle docenten, instructeurs en directies binnen het vmbo-profiel Bouwen, Wonen en Interieur (BWI) vinden veilig en verantwoord werken belangrijk. Dat betekent in ieder geval dat er geen ongelukken met leerlingen gebeuren. Hoe houd je dat als docent in de gaten? Hoeveel leerlingen is voor een docent verantwoord te overzien? Daar is nog veel onduidelijkheid over.
Het is logisch dat gesprekken over veilig en verantwoord werken plaatsvinden binnen de afdeling, maar ook met management en directie. Dan helpt onduidelijkheid niet mee als de discussie gaat over veiligheid versus kosten, zoals investeringen in (onderhoud van) machines of stofgevaar (goede afzuiging). Maar ook over het verantwoord aantal leerlingen per toezichthouder.
Richtlijn als handvat
Om een handvat te geven voor het gesprek binnen de afdeling, maar ook tussen afdeling en management heeft het Platform vmbo BWI een richtlijn ontwikkeld. Dat was niet eenvoudig, want waar haal je een gefundeerde onderbouwing vandaan. We hebben daarvoor onder andere gekeken naar randvoorwaarden, zoals wat is een goede toezichthouder, hoeveel fysieke ruimte heb je nodig, wat is een veilige machinale en hoe gevaarlijk zijn verschillende handelingen nu eigenlijk.
De vervolgvraag - als aan alle randvoorwaarden voldaan is - 'hoeveel leerlingen kun je dan als begeleider veilig begeleiden' kan alleen beoordeeld worden door de deskundigen op de werkvloer. De essentiële vraag daarbij is: wanneer heb jij als docent reëel gezien nog het gevoel dat je de situatie onder controle hebt? Eén docent die daar wat over zegt is niet zo representatief. Maar wel als een grote groep docenten betrokken wordt. Hun gezamenlijke mening is de basis voor de richtlijn waarmee docenten en management op school het gesprek aan kunnen gaan. De richtlijn is tot stand gekomen met ondersteuning van de expertise van Voion. Werkgevers- én werknemersorganisaties in het bestuur van Voion staan achter de richtlijn.
De richtlijn is te bestellen op de site van het Platform vmbo BWI > Diversen > Veilig werken en verantwoord toezicht. Gebruik deze als ondersteuning bij het inrichten van de praktijklessen op de afdeling en als handvat voor een tweeweg gesprek tussen docenten en directie / leidinggevende. We hopen van harte dat deze richtlijn helpt om (nog) veiliger en verantwoord te werken binnen de afdelingen BWI.
Beoordeling inzet instructeur
De richtlijn 'Veilig en verantwoord werken' gaat in op goed toezicht houden op leerlingen. Dat kan alleen als de toezichthouders bekwaam zijn voor de taak die hen toegewezen is. Van docenten BWI (met een diploma) mag je je dat verwachten. Vaak worden instructeurs ingezet als ondersteuning van de docent. Maar welke ondersteuning bieden ze daadwerkelijk ('wat heb je eraan')? Om dat te bekijken en te beoordelen is het 'Formulier inzet instructeur' ontwikkeld. Dat helpt u de gewenste vaardigheden van een (nieuwe) instructeur op een rij te zetten. Of om met een instructeur die al bij u werkt te bespreken waar en hoe die nog beter ingezet kan worden of welke scholing daaraan bij kan dragen. Meer informatie over dit formulier »
Instructie over gebruik van machines
Zorg verder in het derde leerjaar voor een goede instructie in kleine groepen over het instellen, de werking van - en het werken met machines. Neem daarbij gelijk het gebruik van Persoonlijke Beschermingsmiddelen mee. Omdat aantoonbaar moet zijn dat leerlingen deze instructie gehad hebben, het advies om dat vast te leggen. Om de leerlingen vervolgens te helpen en te trainen om (zelfstandig) veilig met de machine te werken worden de instructiekaarten aanbevolen.
